Afrika’nın ikiye ayrılması Fazla yavaş gerçekleşen bir süreç. Tüm jeolojik süreçlerin tamamında gördüğümüz üzere bu ayrılma da hayli uzun bir Vakit alacak. fakat asıl Kıymetli olay, ayrılan iki Aka toprak modülünün sonucunda yeni bir okyanus ortaya çıkacak olması!
29 Mart 2018’de Güney Kenya’da birkaç kilometre genişliğinde Aka bir çatlak ortaya çıkmıştı. Büyümeye devam eden bu çatlak, Mairobi Narok otoyolunda çökmeye dahi neden oldu ve bölgedeki zelzele hareketleri de buna eşlik etti. Günümüzde de bu çatlak gitgide büyümeye devam ediyor.
Çatlak birinci olarak nasıl ayrım edildi?
Mart 2018’de Kenya’da ani birkaç kilometre boyunca uzanan bir çatlak oluştu. Büyümeye devam eden bu çatlak, Nairobi ile Narok ortasındaki karayolunun çökmesine neden oldu. Çatlağın oluşmaya başlaması, şark Afrika Rifti’nin tektonik hareketleri ile ilişkilendirildi. Bir diğer spekülasyon da çatlağın oluşumuna erozyonun neden olduğudur.
Taşküre olarak da bilinen litosfer, mantonun üst kısmıdır. Bu tabakanın kalınlığı 80-200 km ortasındadır ve apansız Çok tektonik levhaya ayrılmış durumda. Bu levhalar sabit değildir. Ağdalı bir yapıdaki astenosfer (litosferin alt kısmı) üzerinde Daimi kayıyorlar. Kaymanın mekaniğine dair tartışmalar devam etse de bu hareketlerin, plakaların yırtılarak yeni plakaların oluşmasına neden olduğunu biliyoruz. Doğu Afrika Rifti’nin oluşumu da buna bir örnek.
Doğu Afrika Rifti, Afrika’yı ikiye bölüyor.
Kuzeyde Aden Körfezi, güneyde Zimbabve ortasında uzanan 3 bin km’yi aşarak Afrika’yı Somali ve Nübye levhaları olarak ikiye bölüyor. Etiyopya, Kenya ve Tanzanya boyunca uzanan bu Rift Vadisi’nin doğusundaki hareket, güneybatı Kenya’da ani ortaya çıkan çatlakla yeterlice barizleşti.
Çatlaklar, kıta kırılmasının birinci adımıdır.
Meydana gelen çatlaklar, başarılı olursa yeni bir okyanus havzası oluşumuna sebebiyet verirler. örneğin Güney Amerika ve Afrika’nın ayrılmasıyla sonuçlanan bu olayın dünya üzerinde gerçekleştiği yere Örnek olarak Güney Atlantik Okyanusu’nu verebiliriz.
Tıpkı bir puzzle modülleri üzere eşleşiyorlar.
Doğu Afrika’daki bu çatlak, faal bir çatlak olarak tanımlanıyor ve bu gerilimlerin kaynağı, altta yatan mantonun sirkülasyonunda yatıyor. Bu çatlağın altında, Aka bir manto yükselmesi; litosferin üst hakikat yükselmesine, sıcaklık artışı sonucu güçsüzleşmesine ve faylanma nedeniyle kırılmaya neden oluyor.
Doğu Afrika sisteminde, Aka sınırlayıcı faylarla birbirinden ayrılmış bir sıra hizalanmış çatlak vadiler uzaydan açıkça görülebilir.
Bunlar, yıllar Evvel Kuzey Etiyopya’da Afar bölgesinde yaklaşık olarak 30 m ile başlayan ve güneyde Zimbabve’ye hakikat yılda ortalama 2.5-5 cm ortasında yayılan bir seriyi takip etti. Yani apansız birebir anda oluşmadılar.
2018’de Kenya’da ortaya çıkan bir çatlakla ilgili haberler Aka İlgi uyandırdı.
Haberlere mevzu olan bu çatlak, birçok şahsa göre kıtanın ikiye bölünmesi demekti. Bu şaşırtan gelişmeyi Afrika’nın Aka bölünmesinin delili olarak sunmak biraz aldatıcı olacaktır. Uzmanların söylediklerine nazaran görüntüdeki olay, bölgedeki vadinin tertipli bir ayrılma hareketinin Lokal ölçekteki imgesi.
Doğu Afrika Çatlak Sistemi, günümüzdeki hareketine yaklaşık 25 milyon yıldır devam ediyor. Kenya’da görülen çatlak ve kıtada yaşanan değişimin de aslında dolaylı bir sonucu.
Bu çatlak, Fazla farklı bir dünya haritasını ortaya çıkarabilir.
Muhtemelen insanlığın göremeyeceği milyonlarca Yıl sonrasında Doğu Afrika Çatlak Sistemi’nin neden olduğu değişiklikler, günümüzden epey farklı bir dünya haritasını ortaya çıkarabilir. İlerleyen vakitlerde Somali levhası ile Nubia levhası ortasında muhtemelen yeni bir okyanus görüleceği söyleniyor. Aka Afrika kıtası, şark bölgesini kaybedecek ve Doğu Afrika, uçsuz bucaksız bir denizle kıtadan ayrılacak.
Kulağa bir sinema sahnesini aratmayan kurgu üzere gelse bile dünya yüzeyinin Daimi bir değişim halinde olduğunu unutmamamız gerek. Yıllardır devam eden ve edecek olan bu değişim Fazla yavaş olduğu için biz direkt bu durumu ayrım edemiyoruz. Ve maalesef bu olayları bizler lakin deprem gibi doğal afetlerle anlıyoruz.
Yorum Yok